Tổ Tôm Là Gì? Cách Chơi Tổ Tôm Từ A – Z

Tổ tôm là gì luôn là thắc mắc của những người mới bước chân vào thế giới bài cổ điển Việt Nam. Mặc dù có nguồn gốc từ lâu đời, tuy nhiên tổ tôm chưa bao giờ hết sức sức hút với giới bài thủ vì mức độ đang dạng trong lối chơi của nó. Khám phá một số thuật ngữ cơ bản trong chơi bài tổ tôm cùng f8bet. 

Tổ tôm là gì?

Nguồn gốc của bài tổ tôm vẫn còn là một điều bí ẩn không rõ xuất xứ của người Trung Quốc, Nhật Bản hay Việt Nam. Đầu tiên là về hình vẽ minh họa ở trong các lá bài tổ tôm. Tất cả chúng đều được họa theo lối tranh Mokuhan của Nhật Bản. Người chơi có thể dễ dàng nhận ra bởi một số nhân vật ở trong lá bài đều mặc trang phục truyền thống kimono thời Edo, Nhật Bản (1868 – 1912), trừ một số hình ảnh như trẻ em, cá chép, hay trái đào. Tuy nhiên tất cả chúng đều là hình ảnh mang đậm nét văn hóa người Nhật.

Điều tiếp theo có thể kể đến khi nhắc tới trò chơi game bài này là, mặc dù một số khu vực người Trung Quốc biết đánh bài tổ tôm là gì, nhưng các chữ viết ở trên lá bài đều là chữ Nôm của người Việt Nam. Theo dòng của lịch sử, thì có lẽ trò chơi tổ tôm chính là sự giao thoa của các nền văn hóa khác nhau.

Các thuật ngữ khi chơi tổ tôm

Khi các bài thủ bước chân vào thế giới bài tổ tôm hẳn đã từng nghe qua một số câu thơ hay bài ca dao nói về trò chơi này. Một câu thơ tiêu biểu có thể kể đến như: “Làm trai biết đánh tổ tôm, uống trà Mạn Hảo, xem nôm Thúy Kiều”. Không để các anh em phải đợi lâu nữa, cùng f8bet tìm hiểu các thuật ngữ về tổ tôm là gì ngay nào..

Thuật ngữ phu trong tổ tôm là gì?

Thuật ngữ Phu phân thành 3 loại khác nhau là Phu dọc, Phu ngang, và Phu được ghép từ các quân bài yêu. Một cụm bài từ 3 quân giống nhau trở lên có thể sắp xếp theo quy tắc cùng hoa khác số, cùng số khác hoa hoặc các lá bài cùng là yêu có thể xếp chung thành 1 Phu.

• Phu dọc gồm 3 quân bài liên tiếp cùng hoa.

• Phu ngang gồm 3 quân bài liên tiếp cùng số khác hoa(còn được gọi với cái tên Phu bí).

• 3 quân bài yêu giống nhau cũng có thể tạo thành 1 Phu.

Xem thêm: Canasta là gì

Hoa, số và yêu

Giống với bộ bài Tây 52 lá có các số từ 1 – K (già) hay có hoa là các chất bài (cơ, rô, chuồn. bích), thì bài tổ tôm cũng có các định nghĩa tương tự, duy chỉ hơi khác một chút. Bài tổ tôm có 120 lá bài gọi là “quân”, chia thành 3 “hàng” riêng biệt gọi là “hoa”. Mỗi “hàng” có 9 bậc gọi là “số” từ Nhất, Nhị, Tam, Tứ… cho đến Cửu. Mỗi bậc có 4 quân, tổng cộng 108 quân, còn lại là các lá bài yêu. 

• Hoa chia thành 3 hàng là hàng Văn (文),hàng Sách (索) và hàng Vạn (萬). Vì chữ Nôm hơi khó đọc nên cha ông ta đã có 1 bí kíp để nhớ các chữ này trong tổ tôm là “Vạn vuông, Văn chéo, Sách loằng ngoằng”. Thực tế, chính ba hàng này là tên gọi của thực sử bài tổ tôm – Tụ tam, nhưng được nhiều người đọc chệch lại thành tổ tôm.

• Số chia thành 9 bậc. Bài thủ nhìn hình bên dưới theo chiều từ trái sang phải là các quân bài từ bậc 1 – 9. Từ trên xuống dưới là hoa và 3 lá bài bên phải ngoài cùng là yêu.
• Yêu có 3 loại bao gồm các cây Ông Cụ, Chi Chi và Thang Thang. Các hình ảnh mang ý nghĩa lần lượt như sau: ông cụ chống gậy, phụ nữ cho con bú, và hình người cầm 2 quả chùy.

Theo các thuật ngữ ở trên, các bài thủ có thể thấy: 3 hoa x 9 bậc x 4 = 108 lá + 3 yêu x 4 = 120 lá tổ tôm. 

Lưng 

Lưng là 1 thuật ngữ đặc biệt trong tổ tôm. Chúng được hiểu là các Phu đặc biệt không tuân theo quy tắc trên nhưng vẫn đủ điều kiện để xếp thành các phu. Dưới đây là một số Phu đặc biệt:

• • Các Phu bao gồm 3 hoa Sách, Văn, Vạn mà tổng 2 hoa Văn và Sách cộng lại bằng 10 và hoa Vạn bằng hoa Sách. Ví dụ: Cửu Văn, Nhất Sách, Nhất Vạn; Bát Văn, Nhị Sạch, Nhị Vạn hay Thất Văn, Tam Sách, Tam Vạn hoặc thường được gọi là Tôm.

• Phu Lèo: Cửu Vạn, Chi Chi, Bát Sách; Cửu Vạn, Thanh Thanh, Bát Sách; Ông Lão, Thang Thang, Cửu Sách.
• Các quân bài Khàn, Thiên Khai được đề cập tại mục các Thuật ngữ khác cũng được xếp vào các Phu đặc biệt.
• Một Phu đặc biệt khác có thể kể đến là Nhất Văn, Nhị Văn, Tam Văn.

Các thuật ngữ khác

• Khàn: 3 quân bài giống nhau.

• Thiên khai: 4 quân bài giống nhau.

• Ù là khi bài thủ đánh hạ cả 21 quân bài xuống mà không lẻ quân nào.

Số lượng người chơi bài tổ tôm

Số lượng người chơi bài tổ tôm lý tưởng là từ 4 – 5 người tương ứng với 2 cách chơi khác nhau. Tham khảo chơi 5 người và 4 người trong tổ tôm là gì bên dưới.

Chơi tổ tôm 4 người

Tổ tôm 4 người còn gọi là bí tứ. Theo đó, nhà cái sẽ chia bộ bài thành 5 phần, 4 người chơi lần lượt chọn 4 tụ bài, tụ còn lại đặt riêng xuống gọi là bài nọc. Để ù tổ tôm 4 người, thay vì đảm bảo có 3 lưng như 5 người thì người chơi chỉ cần có 2 lưng.

Chơi tổ tôm 5 người

Tổ tôm 5 người được chia thành 5 tụ, mỗi tụ 20 quân, 20 quân còn lại là bài nọc. Nhà cái sẽ là người đánh trước, khi đánh xong sẽ bốc 1 quân bài nọc lên. Tổ tôm sẽ kết thúc khi bài nọc chỉ còn lại 5 quân và không có ai ù trước đó.

Cách chơi bài tổ tôm

Quy định về quân bài

Về số lượng quân bài, một bộ bài tứ sắc đầy đủ bao gồm 120 lá bài. Bộ bài này được chia thành ba hàng: Vạn, Văn, Sách, và bao gồm cả các quân bài đặc biệt có tên là Thang Thang, Chi Chi và Lão. Tất cả các lá bài trong bộ đều có mặt sau giống nhau. Để tham gia vào trò chơi này, người chơi cần phải hiểu về chữ Nho.

Cách chia bài

Việc chia bài được thực hiện dựa trên một quy tắc cụ thể như sau: Trong hội chơi, người có tuổi cao nhất sẽ được ưu tiên để thực hiện việc rút ngẫu nhiên hai quân bài. Tổng số của hai quân bài này sau đó được tính, và sau đó, được chia lấy số dư khi chia cho số 10. Người bắt đầu việc chia bài sẽ là người có số thứ tự tương ứng với số dư này, tính từ phía tay phải của người đã rút bài và tiếp tục theo chiều ngược lại.

Cách xếp bài

Khi chơi, người chơi phải tuân thủ các quy tắc cơ bản, trong đó bao gồm cả quy tắc xếp bài. Cụ thể, việc xếp bài phải tuân theo các quy định sau: Các quân bài yếu sẽ được xếp thụt sâu xuống, trong khi các quân bài giống nhau cần được xếp gần nhau và các quân bài Phu nên được xếp ở vị trí cao hơn.

Ngoài ra, người chơi cũng phải tuân theo tất cả các nguyên tắc và quy luật khi chơi bài Tổ Tôm, bao gồm quy tắc đánh bài, việc xếp bài dưới chiếu, việc hô ù, xử lý khi phạm lỗi, kiểm tra bài, và nhiều quy định khác trước khi tham gia vào ván bài.

Tổng kết

Vừa rồi f8bet đã chia sẻ đến cho độc giả một số thuật ngữ cơ bản cũng như bật mí nguồn gốc bí ẩn của chơi bài tổ tôm là gì. Cách chơi bài tổ tôm thiên biến vạn hóa thật không thể dễ dàng đề cập hết chỉ trong một bài viết. Theo dõi chúng tôi để không bỏ lỡ những thông tin về đánh bài hấp dẫn mới nhất.